Business Idea आजच्या काळात अनेक लोक नोकरीच्या शोधाऐवजी स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याकडे वळत आहेत. कारण आता अशा व्यवसायांचे प्रमाण वाढले आहे जे कमी जागेत, थोड्या वेळेत आणि कमी भांडवलात सुरू करता येतात. असाच एक फायदेशीर आणि घरबसल्या सुरू करता येणारा व्यवसाय म्हणजे – साबण आणि डिटर्जंट बनवण्याचा घरगुती उद्योग. विशेष म्हणजे, तुम्ही हा व्यवसाय फक्त ₹10,000 ते ₹30,000 मध्ये सुरू करू शकता आणि महिन्याला ₹15,000 ते ₹50,000 पर्यंत सहज कमवू शकता.
या व्यवसायासाठी लागणाऱ्या गोष्टी काय आहेत?
सुरुवातीला या व्यवसायासाठी फार मोठी जागा लागणार नाही. घरातील एक खोली किंवा रिकामी जागा पुरेशी असते. आवश्यक साहित्यामध्ये येतात – मोजमाप करण्याचे कप, मिक्सिंगसाठी बाऊल, मोल्ड्स (साचे), प्लास्टिकचे डबे, तसेच हातमोजे, चष्मा (गॉगल) यासारखी सुरक्षा उपकरणे.
साबण तयार करताना लागणारे मुख्य घटक म्हणजे – सोडियम हायड्रॉक्साईड, नारळ तेल, बदाम तेल, रंग व सुगंधी अर्क (फ्रॅग्रन्स ऑइल). डिटर्जंटसाठी लागणारे घटक म्हणजे – सोडियम कार्बोनेट, सोडियम लॉरेल सल्फेट (SLS), फॉस्फेट्स आणि वॉटर सॉफ्टनर.
साबण तयार करण्याची प्रक्रिया कशी असते?
हा व्यवसाय एकदम सोपा आहे आणि त्याच्या प्रक्रियेसाठी तांत्रिक कौशल्याची फार गरज नसते. तुम्ही YouTube वर असलेले स्टेप बाय स्टेप व्हिडिओ पाहून सहज शिकू शकता. तसेच Udemy, Skillshare यांसारख्या ऑनलाईन प्लॅटफॉर्मवरदेखील यासाठी कोर्सेस उपलब्ध आहेत.
याशिवाय, MSME मंत्रालय व खासगी संस्था, NGO यांच्या माध्यमातून वेळोवेळी प्रशिक्षण शिबिरे घेतली जातात. या प्रशिक्षणांमध्ये केवळ उत्पादन प्रक्रिया नाही, तर मार्केटिंग, ब्रँडिंग, क्वालिटी कंट्रोल, परवाने, पॅकेजिंग यांचीही माहिती दिली जाते, जी व्यवसाय वाढवण्यासाठी खूप महत्त्वाची ठरते.
विक्री कुठे व कशी करावी?
उत्पादन झाल्यावर त्याची विक्री हे सर्वात महत्त्वाचे पाऊल असते. यासाठी सुरुवातीला स्थानिक पातळीवर प्रयत्न करा – आपल्या परिसरातील किराणा दुकान, स्टेशनरी दुकान, जनरल स्टोअर यांच्याशी संपर्क करा.
यानंतर तुम्ही स्वतःचं ब्रँड तयार करून डिजिटल मार्केटिंगचाही वापर करू शकता. Facebook, Instagram, WhatsApp वर व्यवसायिक पेज तयार करून उत्पादनाचे फोटो, ग्राहकांचे अभिप्राय (feedback), आणि ऑफर्स शेअर केल्यास ग्राहकांपर्यंत पोहोचणे अधिक सोपे जाते.
या व्यवसायाचं आर्थिक गणित काय आहे?
या उद्योगाची सुरुवात अगदी ₹10,000 मध्ये देखील शक्य आहे. पण जर थोडीशी व्यावसायिक पातळीवर सुरुवात करायची असेल, तर ₹30,000 ते ₹50,000 इतकी गुंतवणूक करावी लागते.
सुरुवातीला रोज फक्त 20–30 लिटर उत्पादन केल्यास त्यातून 30% ते 60% इतका नफा मिळतो. म्हणजेच, जर दररोज ₹300–₹500 चे उत्पादन विकले, तर महिन्याच्या अखेरीस ₹15,000 ते ₹50,000 पर्यंतचा निव्वळ नफा मिळू शकतो.
सरकारकडून आर्थिक मदत मिळवण्याचा मार्ग
तुम्ही जर व्यवसाय अधिक व्यावसायिक बनवायचा विचार करत असाल, तर PMEGP (Prime Minister’s Employment Generation Programme) किंवा मुद्रा योजनेअंतर्गत लोनसाठी अर्ज करू शकता. यासाठी व्यवसायाची नोंदणी आणि आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवणे गरजेचे असते.